Alicja Chrystow to doświadczona architektka krajobrazu z Krakowa, która od 10 lat zajmuje się projektowaniem ogrodów. Przez ten czas zaprojektowała i założyła około 150 ogrodów, pomagając rodzinom stworzyć przestrzenie zgodne z zasadami ekologii i zrównoważonego rozwoju. W swoich projektach stawia na naturę – tworzy ogrody w duchu slow, pełne bujnej roślinności, kolorów i zapachów, które stają się prawdziwymi oazami spokoju i relaksu. W wywiadzie, który prezentujemy poniżej, Alicja dzieli się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat procesu projektowania ogrodów, a także porusza ważne kwestie związane z pielęgnacją, doborem roślin i trendami w architekturze krajobrazu. To doskonała okazja, by lepiej poznać tajniki pracy architekta krajobrazu i dowiedzieć się, jak stworzyć ogród, który będzie nie tylko estetyczny, ale i funkcjonalny.

Ogrody w rytmie natury – wywiad z Alicją Chrystow, architektką krajobrazu

Ogrody w rytmie natury – wywiad z Alicją Chrystow.

Architekt Krajobrazu Kraków

Projekt ogrodu od czego zacząć?

Od znalezienia projektanta, który pracuje w moim stylu. Według mnie to jest kluczowe! Jeżeli zatrudnię do współpracy osobę, której styl projektowania mi odpowiada, porozumienie zachodzi bez słów 😊 I efekty takiej współpracy zawsze są zadowalające. Także ogólnie uważam, że dobry projektant to podstawa i on powinien dalej prowadzić, wskazać jakie materiały należy zgromadzić , jakie decyzje podjąć itd.

Kiedy najlepiej zacząć projekt ogrodu, rozmowę z architektem, a kiedy najlepiej zacząć prace w ogrodzie, jesień, zima?

Jeśli chcemy na wiosnę zacząć zakładać ogród to zdecydowanie projekt należy wykonać wcześniej, czyli zimą. Wtedy mamy największą szansę, że lato spędzimy już w urządzonym ogrodzie. Praca nad projektem ogrodu trwa zazwyczaj 2-3 miesiące więc warto uwzględnić ten zapas czasu. Nie znaczy to też, że jeśli zaczniemy projekt w marcu, to będzie za późno, bo budowę ogrodu można zacząć o każdej porze, nie tylko na wiosnę.

Kiedy zacząć prace w ogrodzie? To zależy co chcemy robić więc na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Prace budowlane można wykonywać o każdej porze roku pod warunkiem, że warunki glebowe na to pozwalają. To samo dotyczy roślin sadzonych z pojemników. Natomiast sadzenie roślin kopanych z gruntu ma już swoje konkretne terminy podobnie jak sianie trawników, prace pielęgnacyjne czy nawożenie. Najlepiej  bazować na gotowym projekcie i na jego podstawie stworzyć harmonogram prac.

Kiedy najlepiej zacząć projekt ogrodu? – Architekt Krajobrazu Kraków – Alicja Chrystow

Jak wyceniany jest projekt ogrodu? Architekt Krajobrazu Kraków odpowiada.

Na cenę projektu ma wpływ wiele czynników: wielkość działki, ukształtowanie terenu, obecność roślin istniejących na działce, a także zakres projektu. Więc tak naprawdę 10 arowy ogród może kosztować 5, ale może też kosztować 15 tysięcy.

Czy może być tak, że typ ziemi jaki mamy ograniczy nasze wybory roślinne?

Tak, rodzaj gleby jest zawsze czynnikiem definiującym nasadzenia. Trzeba jednak pamiętać, że większość działek po budowie domu zostaje z mocno zdegradowaną i ubitą glebą, czego też nie można traktować jako coś, co przekreśla nam posiadanie pięknego ogrodu. Ja w mojej praktyce stawiam mocno właśnie na glebę, na przywracanie jej życia poprzez odpowiednie zabiegi jak dodawanie kompostu, ściółkowanie czy wprowadzanie efektywnych mikroorganizmów. To ziemia w ogrodzie jest tak naprawdę najważniejsza, bez dobrej, żywej ziemi nie ma zdrowych roślin. Jeśli popracujemy nad glebą, nie będziemy musieli szczególnie ograniczać naszych wyborów jeśli chodzi o gatunki roślin.

Jak przygotować glebę do zakładania ogrodu? – Alicja Chrystow

Czy trzeba jakoś przygotować glebę przed zakładaniem ogrodu?

Zdecydowanie tak. Bardzo rzadko zdarza się, że mamy w ogrodzie idealną ziemię. Rodzaj zabiegów zależy tak naprawdę od tego z jaką glebą mamy do czynienia, co innego będzie trzeba zrobić z piaskiem, co innego z gliną. Ja natomiast zawsze zalecam dodawanie kompostu, co wpływa super korzystnie na zawartość materii organicznej, życie mikrobiologiczne i strukturę. To działa na każdym rodzaju gleby. Zdecydowanie odradzam natomiast wymianę ziemi, lepiej pracować na tym, co zastaliśmy, niż przywozić ziemię o tak naprawdę nieznanym składzie, z nieznanym zestawem chwastów.

Co najbardziej nas ogranicza, ukształtowanie terenu, gleba czy nasłonecznienie?

Według mnie nasłonecznienie. Pracuję w Małopolsce i tu większość działek ma nachylenie. Traktuję to zawsze jako możliwości, a nie ograniczenia ogrodu więc zdecydowanie na pochyłej działce mamy mnóstwo opcji ciekawej aranżacji terenu. Gleba może być w pewnym stopniu czynnikiem ograniczającym, ale jest ona wciąż elementem ogrodu nad którym można i warto pracować. W przeciwieństwie do nasłonecznienia, z tym nie mamy zbyt wiele do zrobienia 😊

Jakie są trendy w ogrodach? – Architekt Krajobrazu Kraków – Alicja Chrystow

Czy są trendy w ogrodach, rośliny które są teraz wszędzie?

Mam czasami wrażenie że trendy idą w jednym kierunku, a rośliny, które „są wszędzie” podążają wbrew trendom 😊 Bardzo silny trend ogrodnictwa, w duchu którego ja też projektuje to powrót do natury czyli ogrody swobodne, naturalistyczne, z dużą ilością bylin, roślin rodzimego pochodzenia. Natomiast do roślin, które są wszędzie zaliczyłabym tuje, berberysy czy irgę i są to zdecydowanie gatunki, które nie wpisują się w trend. W Polsce jeszcze jest dużo do zrobienia jeśli chodzi o edukację i poziom świadomości. Ogrodnictwo i branża projektowania ogrodów rozwija się tak naprawdę od niedawna, myślę, że potrzebujemy jeszcze sporo czasu aż trendy światowe będzie widać w polskich ogrodach.

Czy można łączyć ogród np kwiatowy z drzewami owocowymi?

Tak, zdecydowanie! Według mnie ogród idealny to taki, który łączy w sobie funkcje użytkowe i estetyczne. Można przyjrzeć się chociażby ogrodom angielskim, gdzie tzw. english cottage garden łączy właśnie w sobie elementy ogrodu kuchennego z rabatami bylinowymi i drzewami owocowymi. Warto to łączyć i przeplatać.

Rośliny zielone zimą – Architekt Krajobrazu Kraków – Alicja Chrystow

Czy popularne są rośliny zielone zimą?

Tak, uważam, że w każdym ogrodzie powinny znaleźć się gatunki ozdobne zimą. Celowo powiedziałam „ozdobne”, a nie „zielone”, bo tu dotykamy tematu tego, że tak naprawdę rabata bylinowa w zimowej odsłonie tez jest pięknym elementem ogrodu. Podobnie np. bukowy żywopłot z zaschniętymi złotymi liśćmi tworzy elementy ozdobne zimą. Także jak najbardziej tak, każdy projektant kładzie nacisk na wszystkie pory roku projektując tak, by dać ogrodowi strukturę także zimą i w pierwszych wiosennych tygodniach kiedy nie mamy jeszcze liści czy nadziemnych części bylin. Jeśli chodzi o gatunki zimozielone, to ja osobiście unikam roślin iglastych, proponując te o zimozielonych liściach jak chociażby bukszpan, laurowiśnia czy suchodrzew.

Ile potrzeba lat aby ogród dobrze wyglądał, zakładamy że ogród potrzebuje czasu aby się rozwinąć? Spytaliśmy Architekta Krajobrazu Kraków.

To zależy dla jakich nasadzeń. Najszybsze efekty dają byliny, bo już w pierwszym roku po posadzeniu dorastają do docelowej wysokości natomiast „na szerokość” potrzebują 2-3 sezony. Bardzo ważne jest tu by sadzić je w odpowiedniej rozstawie i wtedy efekt zakrytej ziemi jest naprawdę szybko. Jeśli chodzi o drzewa i krzewy to tutaj potrzebujemy nieco więcej czasu. Można powiedzieć że po 4-5 sezonach ogród już wygląda dobrze. Natomiast dla mnie ideałem ogrodu jest taki, w którym miejscami rosną duże drzewa i tu najlepiej jeśli na działce zastaniemy już takie egzemplarze, bo na drzewo o naprawdę pięknej, rozbudowanej koronie czekamy latami.

Czy warto inwestować w system nawadniający? – Alicja Chrystow – Slow Flowers

Czy warto inwestować w system nawadniający?

Według mnie: nie. Automatyczne nawadnianie rozleniwia rośliny, bo dawkuje im wodę w małych porcjach, codziennie. To z kolei powoduje, że rośliny korzenią się płytko, nie szukają same wody w glebie i tym samym stają się mniej odporne na suszę, a po jakimś czasie całkowicie uzależnione od naszego podlewania. Jestem zwolennikiem tego, żeby przede wszystkim sadzić rośliny w prawidłowy sposób czyli mocno nawodnić bryłę korzeniową przed sadzeniem i podlewać do dołka, to jest podstawa. Potem w zależności od pogody rośliny będą potrzebowały wsparcia w pierwszym, maksymalnie drugim sezonie po posadzeniu. Później ogród powinien radzić sobie sam. Nie może dojść do takiej sytuacji, że podlewamy naszą wodą pitną rośliny wieloletnie. To nonsens. Moim zdaniem sadzenie roślin rodzimych jest kluczem do ogrodów bezobsługowych pod kątem podlewania. Bo czy naturalna łąka czy las jest nawadniana inaczej niż z deszczu?

Czy można zaprojektować ogród dla leniwych aby potem nie poświęcać zbyt dużo czasu na pielęgnację? Jakie rośliny warto wziąć wtedy pod uwagę?

I tak i nie 😊 Jeśli ktoś chce posiadać ogród bezobsługowy, to takich cudów nie ma 😊 ogród zdecydowanie nie jest miejscem dla leniwych 😊 Można natomiast zminimalizować ilość pracy przez wybór odpowiednich gatunków roślin czy ogólnie kierując styl ogrodu w stronę naturalistyczną.

Jakie są najczęstsze błędy przy projektowaniu ogrodu? – Architekt Krajobrazu Kraków – Alicja Chrystow

Jakie są najczęstsze błędy przy projektowaniu ogrodu?

To co ja obserwuję to przede wszystkim często błędne proporcje. I podam tu przykład sadzenia małych drzew np. klon ‘Globosum’ przy wysokich budynkach. Proporcje wtedy są zupełnie zachwiane i drzewo w skali budynku wygląda jak grzybek, nie pełniąc przy tym tak potrzebnej funkcji przełamywania struktur architektury. Drugim błędem jaki mogę wskazać jest brak spójności i to często obserwuję w ogrodach przydomowych, gdzie inwestor chce mieć „i to”, „i to”, „i to”, co prowadzi do ogólnego chaosu, przeładowania kompozycji i tworzy w ogrodzie coś bardziej na zasadzie kolekcji ciekawych roślin niż spójnej kompozycji. Nagminnie spotykanym błędem jest też sadzenie drzew w nieodpowiednich miejscach np. pod kablami, co skutkuje potem niszczeniem ich pokroju podczas ciągłego przycinania.

Jakie są najczęstsze błędy przy zakładaniu ogrodu?

Tu wskazałabym przede wszystkim brak zadbania o glebę. Firmy wykonawcze bardzo często nie kładą nacisków na odpowiednie przygotowanie gleby, a pominięcie tego etapu skutkuje potem zatrzymaniem wzrostu roślin i w efekcie złym wyglądem ogrodu na wiele kolejnych sezonów.

Architekt Krajobrazu Kraków – Alicja Chrystow

Alicja Chrystow – Slow Flowers

Projektowanie ogrodów to coś więcej niż tylko estetyka – to tworzenie przestrzeni, która współgra z naturą i potrzebami jej użytkowników. Alicja Chrystow w naszym wywiadzie podkreśliła, jak ważne jest świadome podejście do ogrodnictwa, dbanie o glebę i wybór roślin dostosowanych do warunków środowiskowych. Zwróciła uwagę na coraz silniejszy trend powrotu do natury – ogrody swobodne, pełne bylin i rodzimych gatunków roślin, które nie tylko pięknie wyglądają, ale są też przyjazne dla ekosystemu. Jednocześnie zauważyła, że wiele popularnych roślin, takich jak tuje, berberysy czy irgi, choć wszechobecne, nie wpisuje się w ten nurt. Edukacja i wzrost świadomości ogrodniczej to proces, który w Polsce wciąż się rozwija, ale zmiany są nieuniknione. Wywiad ten to inspiracja dla wszystkich, którzy chcą tworzyć ogrody zgodne z naturą – funkcjonalne, estetyczne i ekologiczne.

Strona internetowa – Slow Flowers Alicja Chrystow

Instagram – @slooow.flowers

Jeżeli szukasz Architekta Krajobrazu w Krakowie, wejdź na GetDesigner.pl – Ogrody Kraków i dzięki prostym filtrom szybko znajdź idealnego architekta krajobrazu.