Działka pełna drzew – jak dobrze zaprojektować ogród?
Projektowanie ogrodu na działce pełnej drzew to nie lada wyzwanie, ale też ogromna szansa na stworzenie przestrzeni z wyjątkowym klimatem. Taki teren bywa częstym marzeniem wielu osób – cień, śpiew ptaków, naturalne piękno, a także mikroklimat. Jak zaplanować zatem ogród, gdy większość terenu tonie w cieniu? Jakie rośliny sprawdzą się pod koronami drzew, a których lepiej unikać? Jak połączyć naturalny charakter miejsca z funkcjonalnością i estetyką, by drzewa nie dominowały, a stwarzały idealne tło lub dodatek dla ciekawej kompozycji w ogrodzie?
Na te pytania odpowie Anna Kuchta, architekt krajobrazu z pracowni ann projektuje , która specjalizuje się w tworzeniu zieleni dopasowanej do warunków siedliskowych i stylu życia właścicieli ogrodów.
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Cień – wyzwanie czy atut?
Działka pełna drzew nie jest łatwym terenem do zagospodarowania – pytanie czy stanowi to wyłącznie problem ? Obszar ten ma zdecydowanie swoje zalety i wady, o których należy pamiętać rozpoczynając proces projektowy. Wadą bywa ograniczony dostęp światła, spowolniony wzrost trawnika oraz gęsty system korzeniowy, utrudniający sadzenie. Z drugiej strony prawdziwą zaletą będzie wyjątkowy mikroklimat tworzony przez istniejący drzewostan, a także dodatkowa ochrona przed wiatrem i nadmiernym nasłonecznieniem, czy zapewnienie prywatności i ciszy.
Kluczem do sukcesu jest więc akceptacja aktualnych warunków siedliskowych i dopasowanie stylu ogrodu, a także jego funkcji do tego, co już rośnie. Im mniej będziemy „walczyć” z naturą, tym piękniejszy i bardziej harmonijny efekt uzyskamy.
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Styl ogrodu zgodny z naturą
W ostatnich latach coraz większą popularność zdobywają ogrody w stylu naturalistycznym, leśnym i dzikim. To odpowiedź na potrzebę życia w zgodzie z przyrodą i chęć posiadania miejsca, gdzie można odetchnąć z ulgą po stresującym dniu, a także powiązanie z zielonymi trendami. Wybierając taki styl, warto przyjrzeć się bliżej trendom, które idealnie korespondują nie tylko z oczekiwaniami klienta, lecz także z naturą. Mowa tutaj o modnym o zjawisku “slow gardening” czyli podejściu do ogrodnictwa, które koncentruje się na świadomym, spokojnym tworzeniu oraz pielęgnowaniu ogrodu czy zjawisku permakultury poprzez holistyczne podejście, naśladujące naturalne ekosystemy. Wszystko po to aby kontynuować naturalność i zadbać o bioróżnorodność. Dlatego przy ustalaniu założeń i wytycznych warto uwzględnić naturalne materiały, brak formalnych granic, stref czy warstwową roślinność, tworzącą klimatyczne zakątki ogrodu.
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Jak zaplanować przestrzeń pod koronami drzew?
Zanim przystąpisz do projektowania, przeanalizuj swoją działkę.
- Zaobserwuj nasłonecznienie w ciągu dnia – które miejsca są w cieniu przez cały dzień, a gdzie wpadają promienie porannego lub popołudniowego słońca? Taka analiza pomoże nie tylko lepiej dobrać rośliny, ale także zaplanować ścieżki czy główne strefy ogrodu.
- Nie zapomnij o glebie! – sprawdź jej rodzaj i wilgotność. Istniejący drzewostan, zwłaszcza ten iglasty może świadczyć o kwaśnym lub lekko kwaśnym odczynie ph, a obecność wielu drzew może przejawiać się zarówno przesuszoną, jak i stale wilgotną glebą.
- Zidentyfikuj gatunki istniejących drzew – niektóre z nich tj. brzozy, sosny czy świerki posiadają płytki system korzeniowy, który może utrudniać sadzenie innych roślin w ich pobliżu. Tak jak wspominałam wcześniej niektóre gatunki stanowią również informację o aktualnych warunkach jakie panują na zastanym terenie. Znajomość ich pozwala też ocenić, jakie panują warunki glebowe, o czym wspominałam wcześniej.
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Co z trawnikiem?
Zdarza się, że pod drzewami trawnik wygląda mizernie – spokojnie, to normalne. Trawa potrzebuje światła i przestrzeni, więc jeśli naprawdę zależy Ci na zielonej murawie, wybierz odpowiednią mieszankę traw cieniolubnych. Przykłady traw, które mają większą tolerancję na niedobór światła to życica trwała czy kostrzewa czerwona. Pamiętaj, że niektóre źdźbła mogą się słabiej regenerować, dlatego uważaj przy koszeniu, aby nie skrócić jej zbyt mocno – optymalna wysokość to 6-8cm.
Alternatywą tradycyjnego trawnika, w niektórych miejscach może być obsadzenie okrywowe, gdzie swoją rolę spełni runianka japońska, kopytnik, barwinek czy bluszcz pospolity. Bardziej odważnym rozwiązaniem będzie zróżnicowanie powierzchni poprzez połączenie z korą, kruszywem czy płytami kamiennymi…
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Jakie rośliny wybrać do ogrodu pod drzewami?
Pewnie jak wiesz, wybór odpowiednich roślin to jeden z kluczowych elementów projektowania ogrodu, zwłaszcza w cieniu. W takich warunkach doskonale sprawdzą się gatunki cieniolubne, które dobrze rosną w sąsiedztwie innych roślin, zwłaszcza drzew.
Przy sadzeniu stwórz warstwowe kompozycje – od roślin okrywowych po wyższe akcenty pionowe, co nada głębi i naturalnego uroku. Pośród najpopularniejszych gatunków znajdą się m.in. parzydło leśne, tawułka Arendsa, świecznica, kokoryczka wielokwiatowa, języczka pomarańczowa, serduszka okazała, ciemiernik czy konwalie. W mniejszym cieniu sprawdzi się ażurowa jarzmianka lub zawilec japoński. Niezbędnym uzupełnieniem nasadzeń będą gatunki typowo ozdobne z liści. Wśród nich należy wyróżnić tradycyjne paprocie, okazy funkii, brunnery wielkolistnej, tiarelli sercolistnej czy kontrastowych żurawek. Zdecydowanie większą propozycją może okazać się rodgersja kasztanowcolistna, która posiada duże, efektowne liście, przypominające liście kasztanowca oraz białe kwiatostany. Różnorodność kształtów liści i subtelne barwy kwiatów pozwoli stworzyć naturalne, ale bardzo efektowne kompozycje. Pamiętaj o uzupełnieniu krzewami – zarówno liściastymi, jak i iglastymi.
Ciekawostka – W zależności od pH gleby warto pomyśleć nad własnym wrzosowiskiem. Wrzosy, wrzośce czy borówki świetnie rosną na kwaśnym, przepuszczalnym podłożu, które często występuje pod drzewami iglastymi. Co ciekawe, taki teren można również wzbogacić o mikoryzę – czyli specjalne grzybnie, które wchodzą w symbiozę z korzeniami drzew i roślin. Dzięki temu staje się możliwe wyhodowanie w ogrodzie własnych grzybów, takich jak borowiki, podgrzybki, maślaki czy koźlarze.
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Nie zapominajmy o drzewach!
Istniejący drzewostan, często w nieregularnym układzie wprowadza do ogrodu ruch, dynamikę i autentyczność – przypominając naturalny las, a nie sztucznie wykreowaną przestrzeń. Ich układ pomoże nam wytyczyć ścieżki czy klimatyczne strefy ukryte pośród roślin. Wyobraź sobie strefę wypoczynkową z wygodnymi meblami czy hamakiem, a tle szum drzew lub strefę z paleniskiem i siedziskami z bali drewna jako propozycja wieczornego relaksu. Brzmi jak marzenie…
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Klimatyczne akcenty
Przemyślane strefy, uzupełnione roślinami na pewno stworzą ciekawą i praktyczną przestrzeń, jednak pamiętaj — diabeł tkwi w szczegółach, dlatego warto do aranżacji dodać klimatyczne akcenty. Sprawdzą się tutaj :
Dobrze dobrane oświetlenie – tj. lampy solarne, girlandy świetlne czy reflektory punktowe podkreślające kształty drzew po zmroku.
Element wodny – tj. misa z wodą, mała fontanna czy oczko wodne – nie tylko zdobią, ale wspierają mikroklimat i różnorodność biologiczną. Zarówno kształt jak i materiał z jakiego będzie on wykonany może być dodatkową ozdobą. Podobnie…
Palenisko lub grill zewnętrzny, który ociepli otoczenie, a przy okazji umożliwi biesiadowanie i gotowanie na świeżym powietrzu.
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Donice i ozdobne wazy – wprowadzające styl nieco tajemniczego ogrodu. Ich obecność usprawni tworzenie kompozycji sezonowych
Kamienie i głazy – ten w pełni naturalny dodatek może stanowić punktowy akcent na rabatach, granice stref czy punkt odniesienia w ogrodzie. Choć proste stanowią rodzaj rzeźby, idealnie komponując się zwłaszcza z paprociami czy hostami.
Elementy przyjazne zwierzętom – wykorzystaj wysokie pnie drzew i zawieś karmniki czy budki lęgowe dla ptaków, a w pośród rabat ustaw hotele dla owadów. Mniej uczęszczane miejsca w ogrodzie pozostaw do zarośnięcia – wysokie trawy, sterta liści czy gałęzi umożliwi schronienie dla wielu owadów, pająków, jaszczurek i wielu innych małych ssaków, które można z łatwością możesz później obserwować we własnym ogrodzie.
Anna Kuchta – Architekt Krajobrazu – ann projektuje
Podsumowanie
Działka pełna drzew to nie tylko wyzwanie czy pewnego rodzaju ograniczenie, to wyjątkowa szansa na stworzenie ogrodu pełnego klimatu. Kluczem do sukcesu jest akceptacja istniejących warunków – cienistego mikroklimatu, specyfiki gleby i obecnego drzewostanu – oraz dopasowanie do nich stylu ogrodu, jego funkcji i doboru roślin. Świadome kształtowanie przestrzeni pozwoli stworzyć funkcjonalny ogród dla domowników, a także ostoje dla zwierząt, ptaków czy owadów. Pamiętaj – im bardziej ogród współgra z otoczeniem, tym większa harmonia z naturą. Zaufaj tym radom i stwórz swój własny zakątek.